Freonen Foar Altyd Multi-Cache
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(regular)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Bovenstaand coördinaat kun je parkeren.
Kijk goed uit voor spelende kinderen op de weg.
Vrienden voor altijd
In de Tweede Wereldoorlog zijn twee bommenwerpers van bondgenoten neergestort in en op de rand van het grondgebied van Opeinde. Ze waren beide op de terugweg vanuit Duitsland waar ze met andere geallieerde vliegtuigen bombardementen hadden uitgevoerd. Tijdens die terugweg kregen beide toestellen zodanig met mankementen te maken, dat ze de relatief veilige groepsformatie moesten verlaten en moesten proberen moederziel alleen hun “thuisland” Engeland te bereiken. Boven Nederlands grondgebied werden de twee vliegtuigen aangevallen door meerdere Duitse jagers.
Het eerste vliegtuig een Lancaster van de Royal Air Force, dat onder Engelse vlag vloog, stortte in de nog donkere, vroege ochtend van 27 juli 1942 neer op de rand van Rottevalle en Opeinde. Van de zeven inzittenden wisten drie personen met hun parachute levend de grond te bereiken. En vier kwamen om.
Dat zijn piloot Francis Robertson, en de sergeanten Joseph Cooper en Maurice Dembrey. De vierde persoon – luitenant William Fuller – is officieel nog steeds vermist, hoewel de onderzoekers sterke aanwijzingen hebben, dat ook deze persoon mee is begraven in de drie kisten op ons kerkhof. Tot zijn herdenking is op 27 juli 1992 bij de christelijke basisschool de Finne in Rottevalle het “ William A.J. Fuller Memorial “opgericht.( een tegen de muur van de school aangebracht wandobject, gemaakt door kunstenaar Joop van Bergen.
De drie overlevende personen zijn (nadat ze door de plaatselijke bevolking waren opgevangen) door de Duitsers gevangen genomen en via een reis door vele interneringskampen werden zij uiteindelijk in 1945 in het Duitse Lubeck door Britse troepen bevrijd. Dat waren : luitenant Henry Humphries, sergeant Robert Stoker en James Henry.
Het tweede toestel “B-24 bommenwerper Sack-time Sally” van de US Army Air Forces, stortte na vijandelijke aanvallen neer in de middag op 26 november 1943. Het grootste deel van het vliegtuig kwam neer ten noorden van de dorpsbebouwing. Zes van de tien inzittenden overleefden de ramp niet.
Het staartstuk was voor de val door een explosie echter losgeraakt van het vliegtuig en kwam met de door brand al omgekomen schutter George Scott er nog in, terecht in een tuin. Naast Scott vonden nog vijf inzittenden de dood: enerzijds omdat ze met hun parachute om niet op tijd het brandende toestel hadden kunnen verlaten en anderzijds omdat de “Sacktime – Sally “ al in de lucht in tweeën brak, waardoor de tijd om te ontvluchten nog aanmerkelijk werd bekort.
Dat waren: kapitein Dean Dalton en de sergeanten Edward Goodall, Virgil Hoffman en Essman Matthews. Het zesde slachtoffer – sergeant Walter Wince – kwam nog wel met zijn parachute los van het vliegtuig, maar de brandende parachute ontplooide zich niet, waardoor hij hulpeloos naar beneden stortte en terecht kwam op grondgebied van de Tike. Ter herdenking van hem is in 2008 zijn naam bijgevoegd in het herdenkingsmonument bij de Christelijke basisschool in de Tike.
De lichamen van de zes gesneuvelden zijn door de Duitsers met militaire eer begraven op het kerkhof te Opeinde, in bijzijn van de burgemeester, een dominee, vier politieagenten, de begrafenisondernemer, maar zonder verdere aanwezigen. Dat was door de Duitsers verboden. Wel waren twee Duitse soldaten aanwezig om de militaire groet te brengen.
Deze gegevens zijn in 1945 opgetekend. en verzonden naar de nabestaanden in Amerika. Op 5 november 1945 zijn deze lichamen weer opgegraven; twee zijn herbegraven op de militaire begraafplaats Margraten, terwijl vier lichamen naar “huis “ (Amerika) zijn vervoerd.
Van de vier overlevenden van deze B-24 bommenwerper zijn twee personen vrij snel gevangen genomen door de Duitsers en afgevoerd naar gevangenkampen (Stalagkampen) in Duitsland.
Dat waren: piloot Roy Braly en sergeant John Fileger. De overige twee personen werden door de “Friese Ondergrondse “opgepikt en geholpen; Luitenant Merle Verberg werd opgevangen door koerierster Tiny Mulder en luitenant James McGahee kwam uiteindelijk op het onderduikadres “de Terroristenhoeve” onder Drachtster Compagnie terecht
Helaas vielen ze tijdens hun terugreis naar Engeland op nog steeds niet opgehelderde wijze in Amsterdam in handen van de Gestapo en vandaar kwamen ze terecht in Stalagkampen. Alle vier hebben ze in gevangenschap de oorlog overleefd en zijn gerepatrieerd naar Amerika.
Bemanning Sack Time Sally tijdens de trainingsperiode
Over het monument
Anne Woudwijk uit Drachten maakte samen met zijn dochter Roelie het monument. Het motto: "Freonen foar Altyd". Het monument bestaat uit drie onderdelen; een sokkel van Woudgeeltjes, een steen van zwart graniet en in de sokkel vier ornamenten op alle vier de hoeken.
betekenis van het monument:
- De steen stelt een originele luchtkaart van Europa, half beschadigd door een in het vliegtuig uitgebroken brand
- Symbolisch is het tevens een luchtaanzicht op een beschadigd Europa (zie de opzettelijk ruw bekapte rand van de steen). De kleur zwart toont aan, dat driekwart van Europa gedurende die oorlogsdagen in een bijna hopeloze, zwarte tijd verkeerde. Het door Roelie Woudwijk gegraveerde witte gedeelte (o.a. Rusland, Engeland) betekent: onbezet gebied, vrijheid
- Bij mooi weer wordt de blauwe lucht en de lucht weerkaatst in de steen
- Symbolisch betekent dit de onlosmakelijke verbondenheid tussen het luchtruim en de aarde
- Bij mooi weer kun je jezelf weerspiegeld zien in de steen, dwars door de namen van de tien slachtoffers
- Symbolisch betekent het dat jij in een oorlog ook slachtoffer kunt worden. De overgang van leven naar dood kan immers pijlsnel plaatsvinden
Alle vier ornamenten vertonen een eenvoudige schets van een voorwerp dat in een oorlogsvliegtuig onmisbaar was:
- De chronometer. Hij wijst als tijd aan: ??:?? uur. Deze tijd is niet willekeurig gekozen, maar geeft precies het moment aan waarop het Amerikaanse vliegtuig de "Sacktime Story" in Opeinde is neergestort
- De hoogte- en drukmeter. Anne Woudwijk heeft deze meter schematisch afgebeeld als een cirkelende kringloop. Deze cirkelende lijnen komen precies overeen met een vrille, waarin een neerstortend, onbestuurbaar vliegtuig terecht kan komen
- Het horloge Op de afbeelding is een normaal vliegtuighorloge te zien, echter zonder wijzers. Een horloge zonder wijzers geeft geen tijd meer aan. Woudwijk bedoelt hiermee te zeggen dat de aardse tijd voorbij is en de grenzenloze, eeuwige tijd is aangebroken
- Het kompas. Op de afbeelding is het kompas op het westen gericht. Ook dat is bij Anne Woudwijk geen willekeur. Het betekent: wanneer een oorlogsvliegtuig zijn kompas op het westen had gericht, vloog het toestel richting Engeland, richting Vrijheid. Symbolisch gold ook dat voor ieder mens in de oorlog: richt je eigen "kompas" (levenshouding) op het westen, Dan is er hoop!
Woensdag 05 mei 2010 Opeinde
Het monument werd onthuld door een overlevende van het Amerikaanse vliegtuig, de heer James McGahee en door de heer Oliver, familie van de laatste nog in leven zijnde passagier uit het Engelse vliegtuig.
Dan nu deze korte Multi.
WP1: N 53° 07.966' - E 006° 03.326'
Chronometer welke tijd wijst de meter aan
(gebruik vierentwintig uurs notatie. En is in de middag)
Tel de vier cijfers bij elkaar op = AB
De cache ligt op
N 53° 07.9(AB+43)
E 006° 03.3(AB+73)
Je hoeft het erf niet te betreden.
Additional Hints
(Decrypt)
Urxwr