Polsko – chilijskie stosunki polityczne mają długą tradycje, która cechowały okresy zarówno mniejszej, jak i większej intensywności kontaktów. Obecność Polaków w Chile sięga XVIII wieku, choć leżący w południowo – zachodniej części Ameryki Południowej kraj nie należał, w ramach latynoamerykańskiego nurtu polskiej emigracji do najczęściej wybieranych przez naszych Rodaków kierunków. Mimo niewielkiej liczebnie emigracji polskiej do Chile udało się nawiązać przyjazne relacje między oboma narodami, których spoiwem była postać Ignacego Domeyki, a także podziwianego i cenionego Adama Mickiewicza, który wyrażał poparcie dla ruchów wyzwoleńczych w tym kraju a także utrzymywał kontakty z jedną z najważniejszych postaci XIX wieku filozofem i politykiem Francisco Bilbao.
Należy jednak zauważyć, iż najprawdopodobniej pierwszymi Polakami, którzy dotarli do Chile już w drugiej połowie XVII wieku byli hr. Ksawery Karnicki oraz Jan Krzysztof Borkowski - obaj związany z ówczesnym przemysłem wydobycia złota. Wzajemne wsparcie i determinacja w walce o niepodległość były czynnikami zbliżającymi najpierw społeczeństwa, a następnie dwa państwa.
Zalążki pierwszych quasi politycznych pomiędzy Polska a Chile można odnaleźć w czasach I wojny światowej kiedy to polska emigracja w tym kraju, podzielając niepodległościowe nastroje większości Polaków, powołała do życia w 196 roku Komitet Pomocy Pro Polonia. W ramach jego działalności gromadzono fundusze na rzecz ofiar wojny w kraju Konsekwencją zacieśnienia współpracy wśród polskich emigrantów było utworzenie w tym samym roku Polskiego Koła Kulturalnego im. Ignacego Domeyki. Było to wydarzenie o tyle istotne, iż Komitet pełnił funkcję instytucji reprezentującej interesy Polaków w Chile, ze względu na brak w owym czasie polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego.
Po zakończeniu I wojny światowej formalne stosunki dyplomatyczne na szczeblu poselstw między Polską a Chile zostały nawiązane w dniu 7 grudnia 1920 roku. Warto przy tym odnotować, iż posłowie RP w Argentynie byli jednocześnie akredytowani w Chile. Poselstwu RP w Buenos Aires podlegał od 1921 roku Konsulat Honorowy Polski w Santiago de Chile. W latach 1926 – 1937 Konsulat Chile funkcjonował z kolei w Wolnym Mieście Gdańsku. Natomiast w 1922 roku otworzono placówkę dyplomatyczną Chile w Warszawie.
Pierwszym ambasadorem Polski w Chile został Ksawery Orłowski. Okres międzywojenny nie sprzyjał rozwijaniu stosunków dwustronnych, które charakteryzowały się niewielką intensywnością. W odrodzonym państwie polskim przeważały inne, polityczne priorytety, a ponadto brakowało funduszy pozwalających stworzyć kompletną sieć placówek dyplomatycznych w Ameryce Południowej.
W okresie II wojny światowej polska emigracja w Chile, podobnie jak w 196 roku zorganizowała zbiórkę funduszy na rzecz ofiar wojny w Polsce, a także prowadziła rekrutację ochotników do polskiej armii. Po inwazji hitlerowskich Niemiec w 1939 roku, ambasady Chile we Włoszech i Rumunii reprezentowały interesy państwa polskiego w tych krajach. W tym miejscu należy wspomnieć działalność ówczesnego Konsula Chile w Bukareszcie Samuela del Campo, który wystawiając w latach 1941 – 1943 około 1200 chilijskich paszportów przyczynił się do uratowania polskich Żydów, prześladowanych przez niemieckich nazistów. Z swoją działalność roku 2017 roku Samuel del Campo został pośmiertnie uhonorowany medalem „Sprawiedliwy wśród narodów świata”.
Ważną rolę w podtrzymywaniu solidarności z narodem polskim w latach II wojny światowej odegrali Władysław Mazurkiewicz, pełniący funkcję pełnomocnika rządu polskiego w Chile oraz Anita Domeyko, wnuczka Ignacego Domeyki, który niewątpliwie jest ojcem pierwszych kontaktów i współpracy w obszarze stosunków kulturalno – naukowych miedzy oboma krajami. Było on najbardziej zasłużonym w historii Chile Polakiem, znanym nie tylko jako współtwórca nowoczesnego przemysłu górniczego ale także badacz, pedagog oraz organizator chilijskiego szkolnictwa wyższego. Uczestnik Powstania Listopadowego na Litwie, przyjaciel Adama Mickiewicza przybył do Chile w 1838 roku i jest postacią rozpoznawalną w Chile do dnia dzisiejszego.
Po II wojnie światowej pomimo uznania przez Chile Tymczasowego Rządu Polskiego, nie wznowiono stosunków dyplomatycznych miedzy oboma krajami. Zostały one przywrócone dopiero w 1965 roku za czasów prezydentury Eduardo Frei Monatlvy. Relacje w tym okresie nie rozwinęły się jednak na większą skale, a już klika lat później bo 1973 roku zostały zerwane a bezpośrednią przyczyną było przejęcie władzy przez juntę wojskową, na której czele stanął gen. Augusto Pinochet. PRL podobnie jak inne kraje bloku wschodniego przyjęła wówczas około 50 uchodźców politycznych. Powało wówczas także Komitet Solidarności z Demokratami Chilijskimi, którego zadaniem było niesienie pomocy osobom prześladowanym przez rząd wojskowy oraz wspieranie działań na rzecz przywrócenia demokracji.
ZADANIE DO ROZWIĄZANIA:
Podaj dokładną datę nawiązania stosunków dyplomatycznych z Chile, gdzie dane w formacie DD/MM/RRR na AB/CD/EFGH.
Dopasuj do współrzędnych N 52 (A+1)(B-7).[(C+7)(D-2)0] E 21 (E+2).[(F-1)(G+0)(H+3)]
O KESZU:
przy słupie mieszkam
