[PL]🇵🇱
Jaś i Małgosia – dwie średniowieczne kamieniczki przy północno-zachodnim narożniku wrocławskiego Rynku, połączone ze sobą arkadą. Wybudowane najprawdopodobniej w XV wieku, stanowiły wówczas część liczniejszej grupy domów altarystów kościoła farnego pod wezwaniem św. Elżbiety. Między kamieniczkami, pod arkadą, znajdowało się wejście na zlikwidowany w XVIII wieku cmentarz, o czym przypomina napis na kartuszu "Mors Ianua Vitae" – "Śmierć bramą życia". W bramie tej znajdowały się niegdyś wrota.
Na kamieniczkę "Jaś" (nieco niższą, ul. św. Mikołaja 1) składają się właściwie dwa dawne domy: oprócz trzyokiennego i trzykondygnacyjnego zachowanego w całości – jednookienny i także trzykondygnacyjny fragment następnej kamieniczki (ul. św. Mikołaja 2), nieco wyższej od głównej części "Jasia". Stanowiły część południowego obramowania znajdującego się obok kościoła cmentarza. Obecną wysokość trzech kondygnacji i dwuspadowy dach kamieniczki zyskały pod koniec XVI wieku. Po dalszych remontach i przebudowach obie te części stanowią wspólną całość i otynkowane są obecnie na biało.
Kamieniczka "Małgosia" (nieco wyższa, ul. Odrzańska 39/40) powstała także w XV wieku, na wschodnim obrzeżu ówczesnego cmentarza, gruntownie przebudowana została w 1564. Podczas tej przebudowy zyskała trzecią kondygnację oraz dwuspadowy dach z trzema szczytami od wschodu (od ul. Odrzańskiej). Elewację od strony południowej zwieńczono wysokim manierystycznym szczytem z kamiennymi sterczynami. Wtedy także powstały kamienne obramienia wszystkich okien, a w oknie na parterze – krata z godłem przedstawiających skrzyżowane klucze, młotka i napis "D 1564 H". Podczas przebudowy w 1564 wbudowano w narożnik od strony Rynku granitowy fragment romańskiej kolumny pozyskanej w 1529 w czasie likwidowania – z inicjatywy Heinricha Rybischa – opactwa benedyktyńskiego na Ołbinie (dziś na miejscu opactwa znajduje się kościół św. Michała Archanioła). Fragment ten przechowywany jest obecnie w Muzeum Architektury we Wrocławiu. Także "Małgosia" składa się dziś z dawnych dwóch budynków: przylega do niej pozostałość następnego z domków altarystów (ul. Odrzańska 39), obecnie stanowiąca wraz ze swą sąsiadką wspólną funkcjonalną całość, otynkowaną obecnie na czerwonobrązowo.
Bramę pomiędzy kamieniczkami przebudował na formy barokowe w 1728 architekt Christoph Hackner (1663-1741), a ostatni z barokowych remontów kamienic przeprowadzono w 1740. Współczesną nazwę – "Jaś i Małgosia" – nadali kamieniczkom osadnicy ściągający do Wrocławia po II wojnie światowej, widząc w domkach dwie postacie trzymające się za ręce: mniejszego Jasia i większą Małgosię z bajki braci Grimm.
W latach 1959-1960 przeprowadzono remont według projektu mgr. inż arch. Emila Kaliskiego; odkryto wówczas renesansowe elementy zdobienia kamienic. W latach 60. XX wieku kamienice przekazano Towarzystwu Miłośników Wrocławia, którego siedzibą są do dziś. Kolejny remont kamieniczek przeprowadzono w latach 1972-1975, również pod okiem arch. Emila Kaliskiego. W 1995 "Jaś" został wydzierżawiony na 20 lat wrocławskiemu artyście grafikowi i profesorowi Akademii Sztuk Pięknych Eugeniuszowi Getowi-Stankiewiczowi, który urządził tam warsztat miedziorytu i prowadził warsztaty ze studentami. Na placu przykościelnym za kamieniczkami w końcu lat 90. XX wieku ustawiono otrzymany w darze od miasta Berlina pomnik Dietricha Bonhoeffera, urodzonego we Wrocławiu pastora i teologa, antyfaszysty straconego tuż przed końcem II wojny światowej w obozie koncentracyjnym Flossenbürg
Kesz:
Sam keszyk to rozmiar nietypowy - nie przyjmie fantów. Nie jest to jakieś super maskowanie - ot by pasowało i nie było zbyt widoczne. Znalezienie nie powinno przysporzyć wam problemu- proszę jednak wpisywać się kawałek dalej- po odejściu miejsca ukrycia. Miejsce często odwiedzane przez turystów więc wykażcie się kunsztem keszerskim
[EN] 🇬🇧
Jaś and Małgosia
Jaś and Małgosia are two medieval townhouses located at the northwest corner of the Market Square in Wrocław, Poland. They are connected by an archway. They were most likely built in the 15th century and were part of a larger group of houses belonging to the altarists of the Church of St. Elizabeth.
The archway between the townhouses was once the entrance to a cemetery that was closed in the 18th century. This is recalled by the inscription on the cartouche, "Mors Ianua Vitae" (Death is the Gate of Life). The arch once had doors.
The townhouse called "Jaś" (the lower one, located at 1 St. Nicholas Street) is actually made up of two former houses. In addition to the three-windowed, three-story section that has been preserved in its entirety, there is also a one-windowed, three-story section of the next townhouse (located at 2 St. Nicholas Street), which is slightly higher than the main section of "Jaś". These houses were part of the southern border of the cemetery that was located next to the church. The townhouses gained their current height of three stories and their gabled roof at the end of the 16th century. After further renovations and reconstructions, these two sections now form a single unit and are currently whitewashed.
The townhouse called "Małgosia" (the taller one, located at 39/40 Odra Street) was also built in the 15th century, on the eastern edge of the cemetery at the time. It was extensively rebuilt in 1564. During this renovation, it gained a third story and a gabled roof with three gables on the east side (from Odra Street). The southern facade was crowned with a high Mannerist gable with stone finials. Stone frames were also added to all the windows, and a grate with a coat of arms depicting crossed keys, a hammer, and the inscription "D 1564 H" was added to the window on the ground floor. During the 1564 renovation, a granite fragment of a Romanesque column was incorporated into the corner facing the Market Square. This fragment was acquired in 1529 during the liquidation of the Benedictine abbey on Ołbin, at the initiative of Heinrich Rybisch. Today, the place of the abbey is occupied by the Church of St. Michael the Archangel. "Małgosia" also consists of two former buildings today. The remains of another altarist's house (located at 39 Odra Street) adjoins it. Today, this house, along with its neighbor, forms a single functional unit, which is currently whitewashed a reddish-brown.
The archway between the townhouses was rebuilt in Baroque style in 1728 by the architect Christoph Hackner (1663-1741). The last of the Baroque renovations of the townhouses was carried out in 1740. The townhouses were given their current name, "Jaś and Małgosia", by settlers who moved to Wrocław after World War II. They saw the houses as two figures holding hands: the smaller Jaś and the larger Małgosia from the fairy tale by the Brothers Grimm.
In 1959-1960, a renovation was carried out according to the design of Emil Kaliski, a graduate of the Wrocław University of Technology. During this renovation, Renaissance decorative elements of the townhouses were discovered. In the 1960s, the townhouses were donated to the Wrocław Lovers Society, which is their current owner. Another renovation of the townhouses was carried out in 1972-1975, also under the supervision of Emil Kaliski. In 1995, "Jaś" was leased for 20 years to the Wrocław artist, graphic artist, and professor at the Academy of Fine Arts Eugeniusz Get-Stankiewicz, who set up a copperplate workshop there and conducted workshops with students. At the end of the 1990s, a monument to Dietrich Bonhoeffer, a pastor and theologian born in Wrocław, anti-fascist, who was executed shortly after the end of World War II in the Flossenbürg concentration camp, was erected on the church square behind the townhouses.
Cache:
The cache is a non-standard size and does not accept trackables. It is not a very challenging hide - it should fit in and not be too obvious. Finding it should not be a problem, but please sign in a little further away - after walking away from the hiding place. This is a frequently visited tourist destination, so show your caching skills.