Skrytka została stworzona przez catnh. Zdjęcia i treść są własnością catnh.
Dziękuję wszystkim za odwiedzenie tej skrytki, którą przekazałam w dobre ręce. :)

Do rozwiązania EC przyda Wam się długi metr.

Skała z pierścieniami Lieseganga w kamieniołomie w Zachełmiu - znaleziona podczas szukania śladów dinozaurów (polecam! świeże informacje ze świata nauki donoszą o kolejnym dino-znalezisku)

W połowie XIX wieku Friedlieb Ferdinand Runge opisał zjawisko wytrącania osadów w roztworach, w których utrudnione jest wyrównywanie stężeń na drodze mieszania i konwekcji (proces przenoszenia ciepła wynikający z makroskopowego ruchu materii w dowolnej substancji). Systematycznymi badaniami tego zjawiska zajął się Raphael Eduard Liesegang. W 1896 roku zauważył, że wokół kryształka azotanu(V) srebra AgNO3, umieszczonego na powierzchni żelatynowego roztworu dichromianu(VI) potasu K2Cr2O7 tworzą się koncentryczne kręgi ciemnego osadu chromianu(VI) srebra AgCrO4. Od jego nazwiska fenomen ten nazwano Pierścieniami Lieseganga.

Powstawanie pierścieni związane jest ze zjawiskiem dyfuzji jonów w środowisku utrudniającym ich ruch (żelatyna). Związek chemiczny z warstwy wodnej przenika wgłąb warstwy żelatynowej. Do utworzenia osadu zużywane są jony reagenta "uwięzionego" w żelatynie, co prowadzi do zubożenia obszarów przylegających bezpośrednio do osadu (jony dyfundują w kierunku malejącego stężenia).

W analogiczny sposób można wytłumaczyć tworzenie warstwowej struktury niektórych skał i minerałów np. w agatach czy malachitach można zaobserwować ciekawe struktury, kolorowe, naprzemiennie ułożone, równoległe warstwy.

Pierścienie Lieseganga są także nazywane pasmami Lieseganga. Najczęściej występują w skałach osadowych, lecz mogą pojawiać się również w skałach wulkanicznych i metamorficznych. Te wtórne (diagenetyczne) struktury osadowe pokazują pasma (autogeniczne) minerałów, które układają się w regularnym, powtarzalnym wzorze. Odróżniają się od innych struktur osadowych koncentrycznym lub pierścieniopodobnym wyglądem. Dokładny przebieg powstawania tych form nie jest znany i nadal jest on badany. Pierścienie mogą tworzyć się w wyniku rozdziału chemicznego tlenków żelaza i innych minerałów podczas zmiennych warunków atmosferycznych.

Łopatologicznie: Minerały z pewnej części skały stwierdzają, że dołączą do swoich kumpli w innej części skały, tam następuje ich nagromadzenie, inne minerały stwierdzają, że tamtych już jest za dużo, więc tworzą kolejną linię i tak pomiędzy nimi tworzy się jasna pustka, zaś tam gdzie jest ich dużo mamy wyraźne pierścienie lub smugi. Co ciekawe wzory pierścieni Lieseganga "ignorują" laminowanie skał tzn. układają się tak jak im się podoba, niezgodnie z przebiegiem warstw.

Pierścienie Lieseganga są często określane jako przykład wspaniałej geochemicznej samoorganizacji.

Co ciekawe, pierścienie można także znaleźć w kamieniach nerkowych!

Pierścienie Lieseganga można otrzymać w warunkach "domowych", tylko trzeba czasu i cierpliwości, więc jeśli ktoś chce poszaleć jako chemik, to będzie mu potrzebne np. żelatynowy roztwór (w proporcji: łyżeczka spożywczej żelatyny na pół szklanki gorącej wody) siarczanu(VI) manganu(II) MnSO4 umieszczony w próbówce oraz wodny roztwór amoniaku NH3aq. A do tego opis eksperymentu, który można znaleźć w "internetach".

Zadanie:

Zadania znajdują się na ścianach budynku przy ul. Piwnej 24 oraz budynku przy ul. Józefińskiej.

1. Nie do końca wiadomo jak powstają pierścienie Lieseganga, więc nurtuje mnie pewne pytanie...
Czy jeden z tych pierścieni jest tym, który pewien hobbit nosił na szyi/palcu?

Ja twierdzę, że to mogą być pozostałości tego pierścienia, który pod wpływem temperatury rozciągnął się, a później skały zastygły i to właśnie widać we fragmentach okładziny ściennej.

A Ty jakie masz skojarzenie?

2. W której lokalizacji (EC czy waypoint) można znaleźć zamknięte pierścienie Lieseganga znajdujące się na jednej płycie okładziny ściennej?

3. Czy na podstawie obserwacji dowolnej płyty okładziny (z zaznaczonymi rdzawymi smugami) możesz stwierdzić czy smugi te przebiegają zgodnie z warstwowaniem czy niezgodnie? Czy w ogóle jest możliwe określenie tego w tym miejscu?

4. Na południowo-zachodniej ścianie budynku na ul. Piwnej 24 znajdź płyty z poniższego zdjęcia, znajdują się w najwyższym rzędzie. Jeżeli pierścień na drugiej płycie od góry, znajdujący się na zdjęciu po lewej stronie, byłby zamknięty to jaki byłby jego obwód?

Źródła i więcej:
http://www.mt.com.pl/pierscienie-lieseganga-fascynujace-twory-natury
https://en.wikipedia.org/wiki/Liesegang_rings_(geology)