Jest to wzniesienie o wysokości 264 m.n.p.m. znajdujące się w środkowej części Uniegoszczy, dawnej odrębnej wsi, obecnie dzielnicy Lubania. Zbudowane jest ze skał bazaltowych o wieku około 24-28 mln lat.
Wzgórze było niemym świadkiem rozgrywającej się wokół niego historii już od pradziejów. Świadczą o tym odkryte na jego szczycie fragmenty wałów, które prawdopodobnie są pozostałością tzw. stróży (rodzaj strażnicy) lub miejsca kultu. Stąd może pochodzić niemieckojęzyczna nazwa góry – Jachandelberg lub Wachholderberg, co oznacza Jałowcowe Wzgórze lub Dobra Stróża. Pod wałem odnaleziono ceramikę kultury łużyckiej z epoki brązu, a także jeszcze starsze wyroby z okresu krzemienia.
Aż do późnego średniowiecza wzgórze pozostało niezagospodarowane, dopiero wtedy oczyszczono je i wypasano na nim owce, natomiast po południowej stronie pozyskiwano na niewielką skalę bazalt. Wedle podań na górze mieli swą kryjówkę pogańscy rozbójnicy, którzy napadali na miasto. Legenda głosi, że pod wzgórzem miał też rozłożyć swój obóz Fałszywy Waldemar, jednak nie jest to prawda. W roku 1678 wzgórze zaczęto nazywać Krzyżową Górą, odkąd tutejsza dziedziczka, Joanna von Nostitz, poleciła ustawić na szczycie góry drewniany krzyż jako osobiste wotum.
W roku 1758, w czasie wojny siedmioletniej, na szczycie rozlokowano armaty, z których Prusacy ostrzeliwali gród. W czasie wojen napoleońskich Harcerską Górę oblegały oddziały francuskie, pruskie, austriackie i rosyjskie. W II połowie lat 20. XX wieku teren zakupił lubański przemysłowiec i nazista, Gustaw Winkler. Urządził tutaj ośrodek wypoczynkowy dla swoich pracowników. Wzniesienie zmieniło się diametralnie – zamieniono je w park z pięknymi alejkami, altaną i oświetloną sceną do tańczenia. U podnóża natomiast zbudowano obiekt wypoczynkowy o nazwie Haus Anna.
Podczas działań wojennych, w lutym i marcu 1945 roku, wzgórze zajmowali zarówno Rosjanie, jak i Niemcy. Na zboczach pozostały ślady tych walk w postaci okopów. Po roku 1945 miejsce to stało się terenem zbiórek harcerzy i stąd właśnie jego dzisiejsza nazwa.
W czasach stanu wojennego spotykali się tu w konspiracji działacze lubańskiej Solidarności. Dziś u stóp góry przybywa domków jednorodzinnych, tworzących tu nowe osiedle mieszkalne. Tuż przy Harcerskiej Górze przebiega pielgrzymi szlak jakubowy – tzw. Droga Sudecka.
Autorem zdjęć po lewej stronie jest Tomasz Selenit.
UWAGA! W sezonie wiosenno-letnio-jesiennym mogą wystąpić pewne trudności związane ze sporym rozrostem chwastów. Proszę liczyć się z chaszczami albo wziąć maczetę :)