OPIS
Ruiny bodzentyńskiego zamku położone są na stromym brzegu rzeki Psarki. Od początku swoich dziejów zamek był często rozbudowywany przez kolejnych właścicieli - biskupów krakowskich, do dziś jednak widoczne są jeszcze mury pierwotnej budowli średniowiecznej. Kiedyś zamek był wielką rezydencją na którą składał się też ogród włoski rozciągający się do terenu pobliskiego kościoła, zwierzyniec oraz kilkanaście budynków gospodarczych na przedzamczu w tym: piekarnia, rzeźnia, stodoły, wozownia, magazyny a także drewniany dwór, zamieszkiwany przez właścicieli podczas licznych przebudów i remontów zamku. W czasach największej świetności sam zamek składał się z trzech skrzydeł z dziedzińcem w środku, posiadał też jedną narożną wieżę wykorzystywaną jako więzienie. Całość była otoczona murem. Obecnie zachowały się wysokie ściany z otworami okiennym, (niektóre z obramowaniami na których widać herby Ślepowron i Nałęcz) oraz XVII-wieczny portal wykonany z czerwonego piaskowca. Niestety podobnie jak mury jest on wysprejowany. Widać, że miejscowe półgłówki nie próżnują. Przed portalem leża szczątki kamiennego mostu. W dole rzeka Psarka tworzy kilka niewielkich rozlewisk zwanych sadzawkami, prowadzi tam ścieżka oraz drewniane mostki, co również warto zobaczyć.
HISTORIA
Zamek zbudowano w II poł. XIV w. z inicjatywy biskupa krakowskiego Floriana z Mokrska herbu Jelita. Zamek był murowany i miał wysoką wieżą z więzieniem w piwnicach. Stanął na miejscu drewnianego dworu biskupa Bodzanty z Jankowa i Wrześni herbu Róża, który przeniósł tu siedzibę biskupią z pobliskiego Tarczka w w poł. XIV w. Zamek został sprzężony z fortyfikacjami miejskimi Bodzentyna. Składał się z czworobocznej wieży w płn.-zach. narożniku oraz przylegającego do niej budynku mieszkalnego.
1380 r. -po śmierci Floriana z Mokrska zamek przejął Zawisza z Kurozwęk herbu Poraj
- 1410 r. - przed bitwą pod Grunwaldem na zamku zatrzymał się król Władysław Jagiełło, który odbywał pielgrzymkę do klasztoru na Świętym Krzyżu. Przyjął tu posłów z Pomorza
- 1413 r. - pożar zniszczył miasto i naruszył też zamek. Wkrótce później biskup Zbigniew Oleśnicki dokonał pierwszej rozbudowy zamku - wzniósł północne skrzydło mieszkalne
- 1420 r. - zachowała się wzmianka o remoncie wieży dokonywanym przez miejscowego cieślę
- koniec XV w. - kardynał Fryderyk Jagiellończyk dobudował od wschodu nowe reprezentacyjne skrzydło mieszkalne z wieżyczkami w których były latryny i klatka schodowa
- II poł. XVI w. - biskup Franciszek Krasiński rozpoczął wielką przebudowę starego zamku w renesansową rezydencję. Powstały wtedy m.in. arkadowe krużganki w skrzydle wschodnim
- 1581 r. - prace kontynuował i zakończył w tym roku biskup Piotr Myszkowski, sprowadził w tym celu włoskiego architekta Jana Balcera.
- I poł. XVII w. - biskup Piotr Tylicki postawił skrzydło południowe oraz budynek bramny, do którego prowadził most ponad wykopaną fosą
- lata 1657 - 1691 r. - prowadzono prace nad kolejną rozbudowę zamku, tym razem w stylu barokowym. Zakończył je biskup Jan Małachowski. Rezydencji nadano kształt podkowy. Od miasta zamek oddzielono murem, wtedy też powstał portal z czerwonego piaskowca
- I poł. XIX w. - w kilku zachowanych salach zamkowych mieszczanie Bodzentyna urządzali jeszcze bale
- II poł. XIX w. - mury zamkowe zaczęły się walić. Dodatkowo okoliczni mieszkańcy rozbierali to co zostało traktując ruiny jako źródło darmowego budulca
- 1902 r. - zamek uznano za zabytek i otoczono ochroną
- ok. poł. XVIII w. - następna przebudowa po kierunkiem architekta Jakuba Fontany
- 1789 r. - gdy właścicielem chylącemu się już ku upadkowi zamku był biskup Sołtyk, sejm zadecydował o przejęciu majątku biskupów krakowskich (w tym i zamku) przez państwo. Od tej pory był wykorzystywany jako magazyn i szpital. Potem próbowano jeszcze zaadoptować go na potrzeby fabryki i siedziby władz miejskich, ale nic z tego nie wyszło.
-I poł. XIX w. - w kilku zachowanych salach zamkowych mieszczanie Bodzentyna urządzali jeszcze bale
-II poł. XIX w. - mury zamkowe zaczęły się walić. Dodatkowo okoliczni mieszkańcy rozbierali to co zostało traktując ruiny jako źródło darmowego budulca
- 1902 r. - zamek uznano za zabytek i otoczono ochroną.
Opis zaczęrpnięto ze strony zamki.res.pl
Obok zamku (patrz reference point) jest mogiła mieszkańców Bodzentyna i okolic rozstrzelanych w tym miejscu przez żandarmerię niemiecką w latach 1942-1944.